جهان در سال ۲۰۱۳- قسمت دوم

اشاره :

در شماره قبل، ده سال پیش یعنی 1993 را مورد بحث قرار دادیم و از آن، به حال رسیدیم و در طی آن دراین قسمت و قسمت بعدی به سال 2013 و پیش بینی های مربوط به آن براساس مدارک علمی و نظر دانشمندان خواهیم پرداخت.
تمایل داشتم که این مطلب را در همین قسمت به پایان برسانم ولی جذابیّت، تازگی و علمی بودن مطلب، آنقدر ارزش داشت، تا با کمترین حذفیات، آن را برای ارائه به شما بزرگواران فراهم نمایم . لذا این مقاله انشاء الله در قسمت بعدی یعنی قسمت سوم به پایان می رسد.
انتظار من از شما: دوست دارم مثل یک خواننده ساده که داستانی را می خواند با این مطلب روبرو نشوید. چرا که اساساً مطلب علمی آنهم وقتی می تواند تا اینقدر به امنّیت غذائی و سلامتی حال و آینده من و شما در ایران و البته در جهان مربوط باشد نباید بی اهمیت تلقی شود. دوست دارم در مورد نقّادانه وبا نیم نگاهی به وضعیت خودمان در ایران، مطالب را بخوانید و ما را از نظرتان هر چند کوتاه، بی نصیب نگذارید. ما هم در اولین فرصت به بررسی و انتشار آنها خواهیم پرداخت.

 

10سال آینده: چه پیشرفتهایی را در تکنولوژی، در ده سال آینده میتوان انتظار داشت؟
یکی از دانشمندان که در مرکز فعالیتهای تولیدی غذا و کشاورزی قرار دارد (Mike Boehlie) ، در بخش فعالیتهائی که در مزرعه انجام می شود ( و در واقع به فروش و عرضه محصول ارتباط پیدا می کند) سه پیشرفت تکنولوژیکی را مشاهده می کند، که عبارتند از:
• پیشرفت در فعالیت و تحقیقات نیروی محقق، در ارتباط با محصولات گیاهی و حیوانی،
• پیشرفت در تکنولوژی سیستم های اندازه گیری، سنجش ( طبقه بندی ) ، بازرسی و کنترل،
• پیشرفت در تکنولوژی فرآیندهای کنترل اتوماتیک.
بر اساس نظر ایشان، هر مرحله دارای اهمیت مخصوص به خود آن می باشد ولی آنچه در این میان مهم به نظر میرسد سود آوری اقتصادی آنهاست که در نهایت همین مورد به تغییرات عمیق این بخشها منجر می شود. در اینجا، ما به بررسی این سه بخش خواهیم پرداخت.
اولین بخش یعنی نیروی محقق:
تلاش در این زمینه در ادامه تلاش محققین بیوتکنولوژی در زمان ماست. تلاشهائی که توانست به بو جود آوردن کالتیوارهائی مثل : Roundup Ready soybeans, Bt corn ,and cotton ، منجر شود. بعنوان مثال تکنولوژی Roundup Ready فرآیندهای رشد سویا را تسهیل می کند. این تکنولوژی نه تنها روشهای کنترل علفهای هرز را بهینه می سازد، بلکه موجب می شود به فعالیتهای مدیریتی و آزمایشگاهی کمتری نیز نیاز داشته باشیم، و همچنین به یک کشاورز اجازه می دهد که زمینهای بیشتری را با کار کمتر و سود بیشتر اداره کند.
آنچه در بالا در ارتباط با کار محققین بیو تکنولوژی و در مورد تولید گونه های جدید اشاره شد، در واقع نهاده ها یا ورودی های(input) یک مزرعه را تشکیل میدهد. همانگونه که می دانیم خروجی یک مزرعه محصول آن می باشد و باید دید در این بخش ها نیروی انسانی محقق چه خواهد کرد؟ در واقع در این قسمت است که محققان، پیشرفتهای بیشتری خواهند داشت، بعبارت دیگر محققین به تولید محصولاتی با کیفیت بهتر بطوری که میزان پروتئین، سطح اسیدهای آمینه، تولید روغنهای سالم تر و... کاملاً تحت کنترل و مطابق با توصیه های پزشکی باشد روی خواهند آورد. Boehlje اشاره می کند رسیدن به این اهداف، دیگر آرزو نیست و آنچه به ما امید داده است این است که ما برای رسیدن به این اهداف به سطحی از دانشها من جمله بیولوژی نیاز داریم که هم اکنون آن را در اختیار داریم.
تغییراتی که در سود آوری محصولات مختلف در ده سال آینده روی خواهد داد ( برخی محصولات جایگاه ویژه ای پیدا می کنند ) کشاورزان را به تولید محصولاتی متفاوت با ارزش بالاتر سوق خواهد داد.
دومین دسته از این تکنولوژیها:
سیستمهائی که اندازه گیری و بازرسی و کنترل کیفیت را برعهده دارند پیشرفت خواهند کرد و کاربرد گسترده تری پیدا خواهند کرد. تعدادی از این وسایل که از این تکنولوژی استفاده می کنند مثل: GPS ، بازرسی و کنترل عملکرد تولیدی، سنجش از دور(RS)، ماشینهای هوشمند و ... همه و همه ابزار و تکنولوژیهایی هستند که به ما اجازه می دهند که بدانیم در کجا هستیم، چه می کنیم و چگونه انجام می دهیم؟ Boehlje می گوید که : بزودی از راه می رسند، چه جیزی؟ بله وسایل پیشرفته که یک مجموعه از عملیات تولیدی کشاورزی را در مقیاس وسیع انجام خواهند داد.
کنترل دقیق و بازرسی برای همه چیز: Boehlje تغییراتی را که پیشرفت صنعت در گلخانه ها موجب می شود را بررسی می کند و پیش بینی می کند که همه چیز تحت بررسی و باز بینی قرار خواهد گرفت ( از قبیل هوا، خاک، گیاهان و حیوانات). پیشرفتهای در تکنولوژی سنسورها ( گیرنده های هوشمند )، به ما قدرتی خواهد داد که بطور نسبتاً کامل اندازه گیری دقیق فرآیندهای رشد، فرآیندها و حوادثی که در محیط پیرامون رخ می دهند ، بکارگیری ماشینها و... را خواهیم داشت. جالب است بدانید که هرگونه مداخله انسان نیز با پیشرفتهایی که گفته شد بصورت اتوماتیک درخواهد آمد. بنابر موارد گفته شده میتوان گفت در استفاده از وسایل و ادوات کشاورزی نیز نوعی هماهنگی با محیط پیرامون ( از جمله مسائل توسعه پایدار محیط زیست و کیفیت خاک و محصول تولیدی) صورت خواهد گرفت و تمام این موارد نیز با استفاده از سنسورها و دیگر وسایل پیشرفته بصورت اتوماتیک خواهد بود و در نهایت استفاده از وسایل تعدیل می شود. البته در برخی موارد و برای رسیدن به اهداف همه جانبه نگرانه نیاز است که از سودآوری زیاد هم چشم پوشی نمود تا برخی از وظایف و اهدافی که در این بخش ترسیم می شود را انجام داد. ( بعنوان مثال برای آسیب کمتر به محیط زیست یا اهداف کاهش فرسایش خاک و یا محصولاتی که برای سلامتی انسان ضرر ندارند).
سومین بخش از این تکنولوژی مورد اشاره در بالا، یعنی تکنولوژی کنترل فرآیندها بصورت اتوماتیک، ممکن است بیشترین پیشرفتها را در تولید محصولات کشاورزی بهمراه داشته باشد. Boehlje می گوید که این تکنولوژی حقیقتاً فرآیندهای تولید را تغییر خواهد داد بطوریکه کاملاً آنرا حس خواهیم کرد، و این امر به تولیدات گیاهی، دامی، و ماشینهای وابسته به این امور کمک خواهد کرد و موجب خواهد شد که تولیدات ذکر شده در مناسبترین سطح قرار بگیرد.
بعنوان مثال در این زمینه میتوان به آبیاری اشاره کرد. شکی نیست که وقتی آب باران برای کشاورزی و تولید محصول کافی نیست نیاز به آبیاری داریم ( برخی کشورها من جمله در اروپا با آبیاری به دلیل تکافوی آب باران برای تولیداتشان، چندان مانوس نیستند!!!). ولی دیگر از سیستمهای ساده خبری نخواهد بود، در آینده سیستمهائی خواهیم داشت که در آنها، سیستم آبیاری، به سنسورهای گیاهی،سنسورهای خاکی و به ایستگاههای هواشناسی پیوند زده می شوند و مرتبط خواهند شد. و آنها تعیین خواهند نمود که چه میزان آب باید در اختیار گیاهان قرار گیرد. در این راه از تکنیک GPS و نرم افزارهای مختلف بهره گرفته می شود. بعنوان مثالی دیگر،یک گلخانه را در نظر بگیرید که در آن سیستمهای اتوماتیک، زوایای پنجره ها، رطوبت، آب و حتی مواد غذائی مورد نیاز گیاهان را تامین خواهند کرد. بنابراین همه ما به این می اندیشم که چگونه محصولات را در مزارع، و دام را در دامداری ها بهتر از گذشته و سالمتر از پیش رشد دهیم.

....ادامه دارد
در ادامه و در شماره بعدی به فنآوری نانو، بی سیم، مواد بنگ بنگ، بیوتکنولوژی، نرم افزارهای کامپیوتری و بالاخره به 10 فن آوری جدید در انرژی که در سال 2010 رخ خواهند داد، خواهیم پرداخت.

سيد فخرالدين افضلي

منبع:دو هفته نامه اینترنتی شرقیان شماره دو